Therapie voor paren waar hersenletsel (NAH) een rol speelt
“Toen mijn partner weer thuis kwam drong het pas goed tot me door hoe mijn en ons leven veranderd was…”
“Iedereen zegt dat hij er zo goed uit ziet. Ik denk dan ja, dat is de buitenkant..”
Dit zijn ontboezemingen die we vaak horen van mensen waarvan de partner getroffen is door hersenletsel zoals een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding). Door het hersenletsel heeft de partner blijvend kleine of grote schade opgelopen waardoor er een breuk in de levenslijn is ontstaan van zowel de getroffene als van de partner. Het leven voor en na het hersenletsel is voor beiden niet meer hetzelfde. Een complicerende factor is dat er naast zichtbare schade, zoals moeite met woordvinding of moeilijk kunnen lopen, er nog vaker sprake is van onzichtbare schade. Onzichtbare schade wordt vaak eerst alleen door de partner ervaren. Terwijl de buitenwacht de indruk heeft dat alles goed gaat merkt de partner juist aan kleine dingen dat hij of zij niet meer dezelfde is als voorheen. Dat kan je als partner eenzaam maken en het gevoel geven niet begrepen te worden. Bovendien wil je de positieve reacties voor de ander niet onderuit halen.
Tijdens de ziekenhuisopname en de revalidatiefase ligt de nadruk logischerwijs op degene die het hersenletsel heeft. Er wordt hard gewerkt aan het herstel van functies. Eenmaal thuis wordt steeds duidelijker welke impact het hersenletsel heeft op de partner en op de relatie. Er moet een nieuwe balans gevonden worden. Vaak worden juist dan de zwakke plekken van de relatie duidelijk en blijkt dat de relatie al langer een wankel evenwicht kende. Ook kunnen moeilijke eigenschappen van de partner na het letsel uitvergroot naar voren komen. Problemen kunnen zich dan snel opstapelen en de relatie kan onder druk komen te staan.
Juist dan merk je hoe bepalend onze hersenen zijn voor het maken van contact en het aangaan van een relatie. Contact is wezenlijk voor ons mens-zijn. Is er sprake van blijvende schade aan de hersenen dan heeft dat effect op het aangaan van een relatie met de levenspartner en met de omgeving. Vaak zegt de partner als eerste: hij of zij is niet meer dezelfde. Of: Na het hersenletsel heb ik eigenlijk geen partner meer. Wat doe je met dat gevoel juist in de fase dat de zorgverlening gestopt is….?