Met 'hersenletsel' bedoelen we een groot aantal aandoeningen van de hersenen. Letterlijk betekent het 'beschadiging van de hersenen'. We gebruiken ook wel de term 'niet-aangeboren hersenletsel', vaak afgekort tot NAH; hersenletsel dat later in het leven ontstaat.
Vormen van hersenletsel
Er zijn verschillende vormen van hersenletsel. De meest bekende vormen zijn:
> Beroerte (CVA)
> Hersenschudding/kneuzing (neurotrauma)
> SAB (subarachnoïdale bloeding)
> Status na reanimatie (OHCA)
> Subduraal hematoom
> Hersentumor
> TIA
Gevolgen
De gevolgen van hersenletsel zijn voor iedereen verschillend en deze hangen af van de plaats en de grootte van de beschadiging. Er kunnen lichamelijke gevolgen zijn; niet kunnen lopen, een hand niet goed kunnen gebruiken of gedeeltelijke blindheid (Hemianopsie). Ook gevolgen voor de taal en spraak komen voor.
Meer informatie over Hemianopsie
Op deze pagina leest u meer over gedeeltelijke blindheid, oftewel Hemianopsie.
Onzichtbare gevolgen
Er kunnen ook problemen op het gebied van het denken ontstaan; bijvoorbeeld geheugen- of concentratieproblemen. Tot slot komen vermoeidheid en veranderingen in gedrag of emoties vaak voor. We noemen deze gevolgen ook wel de onzichtbare gevolgen.
Gevolgen van hersenletsel
Revalidatie
Het doel van de revalidatie is dat u, ondanks uw beperkingen, zo zelfstandig mogelijk kunt functioneren in uw eigen omgeving. De behandeling richt zich op het bevorderen van herstel én op het leren omgaan met de beperkingen en het vinden van passende oplossingen.
De revalidatiearts zet met u op een rijtje wat uw vragen zijn en denkt mee over een oplossing. Als we meerdere disciplines moeten inschakelen, bieden we revalidatiebehandeling in het UMC Utrecht aan.
We hebben o.a. aandacht voor:
- Fitheid
- Cognitieve vaardigheden (denken)
- Omgaan met vermoeidheid
- (Terugkeer naar) werk
- Verwerking
- Uw familie en andere naasten
- Lotgenotencontact
Cognitieve revalidatie
Als gevolg van hersenletsel kunt u problemen hebben met denken. Deze problemen noemen we ook wel cognitieve klachten of cognitieve stoornissen. Veel voorkomende cognitieve klachten zijn problemen met het geheugen en de concentratie. Ook het verwerken van (grote hoeveelheden) informatie kan lastig zijn. Daarnaast kunnen problemen met het plannen en uitvoeren van activiteiten ontstaan.
Cognitieve functies zijn geen spieren die sterker worden door veel te trainen. Het is daarom effectiever om met de cognitieve klachten te leren omgaan. Dit heet ‘compenseren’. Compenseren betekent dat u taken op een andere manier gaat uitvoeren dan u voorheen gewend was, waarbij u rekening houdt met uw beperkingen. Het behandelteam van de afdeling revalidatie zal u hierover adviseren.
Strategieën
U kunt compenseren door gebruik te maken van strategieën. Strategieën zijn ‘slimme trucs’ die ervoor zorgen dat u minder last hebt van de cognitieve klachten, zoals geheugenproblemen of moeite met plannen. Er zijn twee soorten strategieën:
- interne strategieën
- externe strategieën
Bij interne strategieën gebruikt u alleen uw hoofd/hersenen, bij externe strategieën gebruikt u ook hulpmiddelen in de omgeving. U gaat bijvoorbeeld boodschappen doen en wilt onthouden wat u nodig hebt. U kunt proberen alles uit uw hoofd te leren door het heel vaak te herhalen (interne strategie), maar u kunt het ook op een briefje schrijven (externe strategie).
Niet Rennen Maar Plannen
Het UMCU werkte mee aan de ontwikkeling van het behandelprogramma Niet Rennen Maar Plannen, voor mensen met cognitieve problemen als gevolg van hersenletsel. Lees meer.
Hersenletsel raakt het hele gezin
In een film van Hersenletsel.nl vertelt Hugo Kingma over zijn herseninfarct. Hugo is vader van drie kleine kinderen. Hoe moet het nu verder met z'n gezin? Met zijn rol als vader? Als partner? Nu 9 jaar later vertellen ze hun verhaal. Hoe hebben ze het verdriet verwerkt? Hoe is hun leven vergaan sindsdien? Hoe kijken de kinderen hier op terug? Professor Anne Visser is revalidatiearts en hoogleraar revalidatiegeneeskunde. Zij gaat in de film dieper in op de gevolgen van hersenletsel op een gezin en de partnerrelatie.
>Meer informatie over revalidatiebehandeling en het behandelteam.